اِیوَر روستایی است که در شمال شرق مرکز شهرستان کاشمر، در کوهسرخ و در غرب استان خراسان رضوی واقع شده است. بر اساس سرشماری سال ۱۳۸۵ جمعیت آن (۶۶۸ خانوار) ۲۶۲۷ نفر است
این روستا بزرگترین و پرجمعیتترین روستای کوهسرخ بعد از شهر ریوش میباشد. با اعلام بخشداری کوهسرخ در سال ۱۳۸۴ جمعیت مردان روستای ایور ۱٬۴۳۳ نفر و زنان ۱٬۴۶۳ نفر برآورد شده است. فاصله این روستا تا مرکز بخش یعنی شهر ریوش ۱۴ کیلومتر و تا کاشمر ۳۹ کیلومتر میباشد.
زبان مردم ایور فارسی به لهجه کاشمری آمیخته با لهجه نیشابوری است. دین مردم ایور اسلام و مذهب شیعه میباشد.
تاریخچه
ایـور کنونی در حدود ۲۵۰ سال پیش توسّط ۳۰ نفر که مالدار بودهاند و از ناحیهای به نام طعلستان آمده بودند بنیاد شد. محل اوّلین خانهها سر تیغ (تپّه بزرگ و پر ارتفاع تیز) محلّه بوده که در آنجا خانهای بزرگ بصورت قلعه درست کردند که برج نیز داشته است،
ایور منطقه خوش آب و هوا و سرسبز و دارای آب شیرین بود، سکنا گزیدند و محل اوّلین خانــــه ها سر تیغ (تپّه بزرگ و پر ارتفاع تیز) محلّه بوده که در آنجا خانه ای بزرگ بصورت قلعه درست کردند که برج نیــــز داشته است،
برج آن در قسمتی که هم اکنون خانه حاجی عارفی است، بــوده است و درآن خانه اتاقهایی بوده که هر یک یا دو اتاق متعلّق به یک خانواده بوده است و بعدهااین افراد زیاد شده اند و ایور را ساخته اند.
نقل کرده اند یکی از افرادی که ایور را بنا کرد، فردی بود بنام کربلایی علی یا پدر او، این کربلایی علی سه پسر داشته به نامهای حاجی درویش، مراد و اسماعیل و باز حاجی درویش سه پسر و یک دختر به نامهای حاجی شیخ غلامرضا ، محمّد حاجی- درویش، کربلایی محمّد علی و کلثوم. کربلایی علی چون از طعلستان بود، خاندان او را طعل می نامیدند و هم اکنون هر کسی که از نوادگان اوست، یک طعل است. بعدها کسان دیگری مثل خاندان درویش به ایور آمدند، می گویند این درویش چون مــادرش قبل از بدنیا آمدنش نظر کرده بود که اگر فرزندش پسر باشد نام اورا درویش بگذارد و برای علی مدّاحی کند و درویش نیز از همان اوّل در کوچــه ها راه می رفت و مدح علی میکرد. درویش دو پسر به نامهای مهیر یا ماهـــر و محمّد داشت و محمّد پسری داشت به نام کربلایی درویش که با کربلایی معصومه ازدواج کرد و پسر آنها حاجی ملا محمّد معروف به حاجی آخوند بود و این مرد با زنی به نام سلما ازدواج کرد و از او یک دختر به نام فاطمه داشت و بعد از اینکه زنش مرد با زن دیگری به نـام صغرا ازدواج کـــــــرد و حاصل این ازدواج ، سه پسر به نامهای طالب، غلامحسیــن و غلامرضـــــــــا بودند و حا لا هرکس جدّش درویش باشــد از خاندان درویش محسوب می شود. ایوری که در قدیم وجود داشت شاید قبل از اسلام و حدود 400 ســــال یا بیشتر یا کمتر، کم کم خراب شده و از بین رفته و حدود 100 یا 200 ســـال بعد افراد دیگری به اینجا مهاجرت کرده اند و اینجا را ساخته اند منظور همان 30 نفر است. می گویند در خیلی قدیمها ایور و اطراف آن خیلی سر سبز بوده و آب فراوان داشتــه برای همین به آن آب آور گفته بودند و کم کم این کلمه طی صدها سال به ایور تغییــر نام داد.سنگ نوشته هایی که از زیر خاک پیدا شده، می گویند به خط میچکی نوشته شده و کسی نمی تواند آنها را بخواند و از خیلی قدیمهاست یعنی احتمال اینکه ایـور اولّیه شاید از زمان قبل از اسلام وجود داشته است و قبرستــان ایور قبلی و همچنین
خمره و ظرفهای سفالی خیلی قدیمی را چندین سـال قبل پیدا کرده انـد کـــه به ما نشان میدهد در این مکان زمانی زندگی وجود داشته است.
چوقان :
از قدیم نقل میکرده اند که در قسمت شمالی چوقان دهی بزرگ یا شهری وجود داشته که تا حدود 500 سال قبل آباد بوده و بعد کم کم خراب شده و کسی از چگونگی آن اطّلاعی ندارد و سنگ لوح ها و وسایلی که پیدا شده اند، نشان میدهد که خیلی قدیمی بوده و احتمال اینکه قبل از اسلام وجود داشته است زیاد است و سنگ لوح ها به خط میچکی نوشته شده اند. 40 یا 50 سال پیش خانواده حاجی- آقای بزرگ در آنجا گلّه داری می کردند و خرابه هایی که باقی مانده مربوط به حاجی آقای بزرگ می شود و آنجا را ساخته است.
اوّلین کسی که در حوالی کوهسرخ به مکّه رفت ، حاجی ملا محمّد معروف به آخوند تقریباً 100 سال قبل در سن 20 سالگی به خاطر ثروت زیادی که داشتــه مستطیع بوده و به مکّه رفته است بطوری که پدرش برای یافتن همسفری که با او برود، به دههای نیشابور رفته بود و سفر آنها یکسال طول کشید چون با شتر و اسب مسافرت میکردند.
علّت نامگذاری فامیلها: حدودا در سال 1300 هجری شمسی ثبت احوال بوجود آمده
و معمولاً نام خانوادگی را بر اساس مذهب، نام جدّ، و به چیزی که مشهور بودند مثلاً جدّ مادرم سلیمو بوده و به همین خاطر نام فامیلی آنها سلیمانی است و چون پدر- بزرگم شیعه دوازده امامی بوده، نام فامیلشان را اثنی اعشری گذاشته اند.
|