(( باورهاي غلط دردندانپزشكي ))

امروزه با وجود پيشرفت هاي گسترده درعرصه هاي مختلف علوم ، همچنان باورهاي نادرست درميان  عوام به طرز شگرفي پا برجا مانده است . بسياري از اين باورهاي  غلط آنچنان درذهن جامعه ريشه دوانده است كه خيلي از مواقع با نظرپزشكان و دندانپزشكان به رقابت    برمي خيزد و بيماران با سختي بسيار به جنگ با افكارغلط مي پردازند و اينها از معضلات علم پزشكي است .

1-    خيلي ها براين باورند كه انجام جرمگيري ، موجب لق شدن دندانها و تحليل لثه مي شود . درصورتيكه اصل قضيه براين اساس  است كه وقتي جرم روي سطح دندان و زير لثه جمع مي شود ، بودن اين جرمها عوارض مخربي براي دندان و لثه به همراه دارد و وجود اين جرمها در دراز مدت ، موجب پوسيدگي دندان در نواحي زير جرم ( به دليل عدم توانايي در رعايت بهداشت مناسب سطوح دندانها بنا به وجود جرمهاي گسترده ) مي شود و نيز موجب تحليل لثه و از دست رفتن استخوان حمايت كننده دندان با گذشت زمان مي گردد . پس جرمگيري نه تنها مخرب نيست بلكه از عوارض ناخواسته و غيرقابل برگشت جلوگيري مي كند . خيلي از مواقع به دليل وجود جرم هاي سنگين اطراف دندان و از دست رفتن استخوان ساپورت كننده دندانها پس از جرم گيري و برداشتن جرم ها ، بيماراحساس مي كند كه دندانش لق شده و به اشتباه گمان مي كند كه جرمگيري مسبب اين عوارض است درصورتيكه دندان بيمارتنها با كمك جرم هاي يكپارچه اي كه دورتا دور دندان را احاطه كرده اند دردهانش باقيمانده بود و بيماربايد بداند كه شايد با كمك جرم ها ، دندانش تا چند صباحي دردهان بماند ولي هرلحظه وجود اين جرم ها موجبات تحليل استخوان زيرين را به همراه دارد و مشكلات پريودنتالي شديدي را ايجاد  مي كند كه حتي ممكن است درآينده امكان گذاشتن پروتز براي بيمارمشكل گردد .

2-     پس از انجام درمان ريشه ( RTC ) يا همان عصب كشي معمولاً دردي خفيف تا متوسط (بسته به آستانه تحمل درد بيماربا شدت متفاوت) وجود دارد كه ناشي از انجام مراحل درمان ريشه ( RTC ) است و اين درد پس از كار ، طبيعي است . ولي بعضي بيماران به اشتباه فكر  مي كنند كه پس از درمان ريشه ( RTC ) ديگراصلاً نبايد دردي وجود داشته باشد زيرا عصب خارج شده است . غافل از اينكه اين درد ناشي از مراحل درمان و كارانجام شده بررروي ريشه بوده و بافت اطراف ريشه نياز به زمان جهت التيام يافتن دارد .

3-    بيماران به اشتباه تصورمي كنند كه دندان هاي شيري هيچ ارزش درماني ندارند و حاضر نيستند براي دنداني كه يك عمردردهان باقي نخواهد ماند اقدامي درجهت درمانش انجام دهند . درصورتي كه اطلاع ندارند كه دندان هاي دائمي سالم و منظم و رديف زماني ايجاد مي شوند كه اين دندانها جايگزين دندانهاي شيري سالم شوند و هرچه دندان هاي شيري درسنين پايين كشيده شوند و يا دچارعفونت باشند و درمان نشوند عوارض مخربي بردندان هاي دائمي جانشين خواهند گذارد . به عنوان مثال دراثر كشيدن و زودرس دندان شيري به دليل فاصله زماني كه تا رويش دندان هاي دائمي جانشين آنها وجود دارد عوارضي ناخواسته چون رويش ديرتراز موقع دندان دائمي به دليل قرارگيري استخوان DENSE و متراكم درمسيررويش دندان دائمي ، نابجايي دندان دائمي به دليل اينكه دندان دائمي الگويي براي يافتن مسير رويش ندارد و ممكن است از هرناحيه اي سربه بيرون آورد و گاهي قادربه پيدا كردن مسيرنبوده و درزيراستخوان مدفون بماند .

4-    خيلي از بيماران پوسيدگي هاي وسيع دراطفال حدود 2 تا 6 سال را ناشي از قطره آهن مي دانند درصورتي كه قطره آهن قادربه ايجاد پوسيدگي نيست و تنها درصورتيكه با دندانها تماس پيدا كند مي تواند موجب تغييررنگ دندان به صورت STAIN (رنگدانه ) شود . مشابه رنگدانه چاي و به تنهايي موجب ايجاد CAVITY و پوسيدگي دردندان نمي گردد . دراين موارد اين مادران هستند كه به دليل عدم شستشوي دهان طفل پس از شيردادن به كودك موجبات بروز پوسيدگي هاي وسيع دردهان كودك را فراهم                                  مي كنند .پس توصيه مي شود كه مادران جهت پيشگيري از بروز اين پوسيدگي هاي وسيع كه به آن baby bottle tooth syndrom  يا سندروم شيشه شير گفته مي شود . پس از شيردادن به طفل يا خوراندن هرمايع شيرين به طفل با يك گاز مرطوب دندان ها را تميز كنند ( مخصوصاً درطول روز كه بچه بيدارو سرحال است

5-    بيماران به اشتباه تصورمي كنند وجود دندان عقل يك عنصر اضافي دردهان است درصورتيكه اگردندان عقل بالا و پايين دراكلوژن باشد و درمسير صحيح رويش يافته باشد و درجويدن بيمار نيز مؤثر باشد و اضافه برآن بيمار بهداشت مناسب و مطلوبي داشته باشد و به بهداشت دندان هاي عقل نيز رسيدگي كند دندان عقل درچنين مواردي محكوم به كشيدن نخواهد بود .

6-    خيلي ها تصورمي كنند حضور دندان عقل دردهان موجب بهم ريختگي و نا منظم شدن دندانها مي شود به طور كلي اين نظريه كه دندان هاي عقل به تنهايي موجب بهم ريختگي دندان هاي مي شوند رد شده است و تنها زماني اين احتمال وجود دارد كه سايرعوامل زمينه ساز بهم ريختگي دندان ها نيز وجود داشته باشد و فضاي فك بيمار بسيار تنگ بوده و زاويه قرارگيري دندان عقل نامساعد باشد و موجبات آسيب رساندن و پوسيده نمودن ريشه يا تاج دندان كناري ( يعني دندان شماره 7 ) وجود داشته باشد آنگاه دندانپزشك بنا به تشخيص خود براساس راديوگرافي و ... درمورد بودن يا نبودن دندان عقل تصميم گيري مي كند .

7-    خيلي از بيماران كه از دست دندان كامل استفاده مي كنند به اشتباه گمان مي كنند كه اگردست دندان را شب ها از دهان خارج كنند fitness و تطبيق آن با بافت هاي دهانشان و نيز قدرت تحمل آنها نسبت به دندان مصنوعي از دست خواهد رفت و درنتيجه                  شبانه روز دندان مصنوعي را دردهان قرارمي دهند كه اين قضيه مشكلات بسياري براي بيمارايجاد مي كند . بيماران با دست دندان كامل بايد بدانندكه همانطور كه نمي شود شبها با كفش خوابيد ، بايد شبها دندان مصنوعي را از دهان خارج كرد تا بافت دهان و استخوان و عضلات كه درطول روز درمعرض فشار  و استرس بوده استراحت كنند و از حالت فشارخارج شوند . استرس دائمي كه دراثراستفاده شبانه روزي به استخوان و بافتها وارد مي شود موجب تحليل استخوان و ضايعات متعددي دربافت هاي دهان و نيز بروز عفونت هاي قارچي مي شود .در نتيجه لازم است كه دندان مصنوعي شب ها پس از شستشو با مسواك و مايع شستشو دهنده دريك ظرف آب قرارداده شود تا آب از دست رفته خود را باز يابد و حتماً پس از شستشوي لثه ، بافت و نواحي لثه را اندكي مالش دهند .

8-    يك سري خميردندانهاي موجود دربازار كه به عنوان خميردندان هاي سفيدكننده هستند درصورتي كه تحت نظردندانپزشك نباشد و به مدت طولاني مصرف شوند با برداشتن مداوم از سطوح ميناي دندان موجب نمايان شدن عاج زرد رنگ زيرين مي شومد و مقصود بيمار دراستفاده از سفيد كننده ها جهت سفيد شدن دندانها ، برآورده نمي شود . لذا توصيه مي شود درزمينه استفاده از محصولات سفيدكننده دندان حتماً تحت نظردندانپزشك باشد و به صورت مداوم از اين محصولات استفاده نشود .

9-    خيلي از بيماران به هنگام درد دندان كه ناشي از درگيري و عفونت عصب دندان است با قراردادن قرص هاي تسكين دهنده مثل استامينوفن و يا داروهاي مشابه آن درداخل دندان يا كناردندان ، تلاش درجهت برطرف ساختن درد دندان مي كنند غافل از اينكه اين روش ، درمان مشكل نخواهد بود . و تنها درصورت ماندن مداوم قرص ها دربافت مخاطي دهاني زخم هاي بدشكل درآن نواحي ايجاد مي شود و مشكلي به مشكل درد دندان اضافه مي گردد . درنتيجه جهت درمان اين مشكل ، بايد دندان تحت درمان ريشه قرارگيرد ( RCT ) كه عامل اصلي درد برطرف گردد .

10-                        وقتي با بعضي از بيماران دررابطه با عصب كشي اطفال ( درمان ريشه اطفال – پالپوتومي و پالپكتومي ) صحبت مي شود معتقدند كه نبايد عصب كشي دندان شيري انجام شود زيرا دندان دائمي كه مي خواهد به جاي دندان شيري رويش يابد ، بدون عصب خواهد ماند . يعني براين باورند كه دندان شيري و دائمي داراي يك عصب هستند كه با عصب كشي دندان شيري ، عصب دندان دائمي هم قطع خواهد شد . درصورتي كه هردندان انشعابات جداگانه از عصب اصلي فك دريافت مي كند و اين انشعابات ارتباطي به اينگونه با هم ندارد به بياني قطع عصب دندان شيري تأثيري برعصب دندان دائمي ندارد كه دندان دائمي جايگزين بدون عصب باشد .

برگرفته از : هفته نامه اخبار پزشكي 28 آبانماه 1389